Koniec wspólności majątkowej a wspólne zobowiązania
Uprawomocnienie się wyroku rozwodowego powoduje ustanie wspólności majątkowej małżonków. Od tej chwili każdy z byłych małżonków ma prawo żądać podziału majątku wspólnego. W praktyce często okazuje się jednak, że podział aktywów (mieszkania, domu, samochodów, oszczędności) to tylko część problemu – obok nich pozostają jeszcze zobowiązania, w tym najczęściej kredyt hipoteczny.
Czy sąd dzieli kredyt hipoteczny?
W postępowaniu o podział majątku sąd nie dokonuje podziału kredytów i zobowiązań. Dzielimy aktywa (to, co posiadamy), a nie pasywa (to, co jesteśmy winni bankowi). Problem pojawia się jednak wtedy, gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość obciążona hipoteką.
Jak ustala się wartość nieruchomości z hipoteką?
W pierwszej kolejności wartość nieruchomości mogą ustalić sami byli małżonkowie. Jeżeli wskażą zgodną kwotę, która nie odbiega rażąco od wartości rynkowej – sąd przyjmie ją za obowiązującą.
W przypadku sporu konieczne będzie powołanie biegłego sądowego, który sporządzi operat szacunkowy.
Kredyt a faktyczny stan spłaty
Dodatkowe komplikacje wynikają z tego, że obciążenie hipoteczne w księdze wieczystej zwykle nie pokazuje faktycznego stanu zadłużenia – często znaczna część kredytu została już spłacona. Dlatego przy podziale majątku należy zestawić wartość nieruchomości z aktualnym stanem zadłużenia oraz ustalić, czy do spłat używano środków z majątku wspólnego czy osobistego jednego z małżonków.
Czy kredyt można przenieść na jednego małżonka?
Tak, jest to możliwe, ale wymaga spełnienia warunków:
- porozumienia między byłymi małżonkami,
- zgody banku,
- wystarczającej zdolności kredytowej osoby, która przejmuje kredyt.
Bank może także żądać dodatkowych zabezpieczeń, np. poręczenia lub ubezpieczenia.
Modelowe rozwiązanie
W praktyce najczęściej wygląda to tak:
- jeden z małżonków przejmuje nieruchomość,
- dokonuje spłaty udziału na rzecz drugiego,
- przejmuje na siebie całość pozostałego do spłaty kredytu hipotecznego.
To rozwiązanie wymaga jednak współpracy stron oraz zgody banku.
Podsumowanie
Podział majątku wspólnego obciążonego kredytem hipotecznym jest bardziej skomplikowany niż w przypadku innych składników. Wymaga uwzględnienia wartości rynkowej nieruchomości, wysokości zadłużenia i faktycznych spłat kredytu. W wielu przypadkach negocjacje z bankiem i byłym małżonkiem pozwalają zaoszczędzić czas i pieniądze, a dobrze przygotowana strategia prawna ma kluczowe znaczenie dla zabezpieczenia interesów strony.
